اتریوم یک پلتفرم مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین است که برای حذف واسطه‌ها از امور مختلفی مانند خدمات مالی، شبکه‌های اجتماعی و حتی بازی‌های کامپیوتری ایجاد شده است. برخلاف بیت کوین که تنها برای انتقال پول به صورت همتا به همتا کاربرد دارد، اتریوم پلتفرمی است که بر روی آن می‌توان انواع کاربردها را ایجاد کرد. تفاوت بین این دو رمز ارز را می‌توان با استفاده از تفاوت بین سیستم عامل با یک اپلیکیشن مدل‌سازی کرد. در حالی که بیت کوین یک اپلیکیشن برای انتقال پول است، اتریوم یک سیستم عامل است که امکان ایجاد «اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز» (Decentralized Apps | DApps) در آن وجود دارد.

اتریوم از این جهت به عنوان نسل دوم ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. تمرکز نسل اول ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، لایت کوین و بیت کوین کش بر روی پرداخت همتا به همتا است در حالی که نسل دوم ارزهای دیجیتال، به دنبال ایجاد بستری برای غیرمتمرکز کردن سایر فعالیت‌های انسانی نیز هستند. در اتریوم از «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) برای تعریف شرایط مختلف یک قرارداد استفاده می‌شود. قراردادهای هوشمند برنامه‌هایی هستند که بر روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شوند و هر یک از آن‌ها مجموعه‌ای از داده‌ها و کدها هستند که در یک آدرس اتریوم ذخیره می‌شوند. در بخش‌های بعدی به تفصیل به نحوه فعالیت این قراردادها خواهیم پرداخت.

ویژگی‌های اتریوم چیست ؟

اتریوم ویژگی‌های مختلفی دارد که این ویژگی‌ها منجر به گسترش کاربرد آن در طی سال‌های اخیر شده است. در این بخش می‌خواهیم به برخی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها اشاره کنیم. توجه داشته باشید که امروزه بسیاری از این ویژگی‌ها در ارزهای دیگر نیز قابل مشاهده است اما بسیاری از این ویژگی‌ها برای اولین بار توسط اتریوم معرفی و استفاده شده‌اند.

خدمات مالی

اتریوم همانند نسل اول ارزهای دیجیتال می‌تواند برای پرداخت‌های مالی به صورت همتا به همتا از هر نقطه در دنیا به نقطه دیگر مورد استفاده قرار گیرد. اتریوم در مقایسه با بیت کوین می‌تواند تعداد تراکنش‌های بیشتری را در واحد زمان پردازش کند و به همین دلیل مقیا‌س‌پذیرتر از آن است. علاوه بر پرداخت، اتریوم با استفاده از قراردادهای هوشمند خود قادر به ارائه سایر خدمات مالی مانند «قرض دادن» (Lending)، «قرض گرفتن» (Borrowing)، «صرافی غیرمتمرکز» (Decentralized Exchange | DEX) و «پلتفرم‌های کشت سود» (Yield Farming) است.

کاربران برای استفاده از این امکانات نیاز به هیچ‌گونه تائیدیه‌ای از جانب شخص یا سازمان خاص ندارند و تنها با استفاده از کیف پول ارز دیجیتال خود می‌توانند به این پلتفرم وصل شده و از امکانات آن استفاده کنند. از طرفی فعالیت در این شبکه بی‌نیاز از اعتماد است چراکه قراردادهای هوشمند به گونه‌ای طراحی شده‌اند که شرایط یک قرارداد کاملا مشخص است و هیج کس قادر به تغییر آن نیست. مجموع این خدمات، اتریوم را در شرایط بهتری نسبت به ارزهای نسل اول قرارداده است.

حفظ حریم خصوصی

اتریوم همانند بیشتر ارزهای دیجیتال به حریم خصوصی افراد اهمیت می‌دهد و برای فعالیت در آن نیازی به ارائه اطلاعات شخصی نیست. سیستم اقتصادی طراحی شده در اتریوم ارزش محور است و به همین دلیل نیازی به ثبت اطلاعات هویتی نیست. سیستم ارزش محور با تمام شفافیتی که در ثبت و نمایش تراکنش‌ها دارد از جهت حفاظت از اطلاعات شخصی افراد کاملا امن است. این ویژگی به اتریوم این امکان را می‌دهد که بستری برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز وب 3  و ارزهای دیجیتال متاورس باشد. در این اپلیکیشن‌ها حاکمیت برنامه‌ها و اطلاعات کاربران با خودشان است.

حذف واسطه‌ها

اتریوم نه تنها پای نهادهای مالی را از تراکنش‌ها قطع می‌کند بلکه پای سایر سازمان‌ها و نهادهای متمرکز را نیز از بسیاری از فعالیت‌هایی که به صورت غیرمتمرکز قابل انجام است قطع می‌کند. این مساله باعث کاهش هزینه انجام کارها و در بسیاری از موارد سریع‌تر انجام شدن آن‌ها می‌شود. این ویژگی همچنین از تجمیع قدر در دست نهادها یا سازمان‌های خاص جلوگیری می‌کند.

مقاوم در برابر سانسور

نهادهای متمرکز اگرچه در اصل از طرف مردم برای آسان‌تر کردن فعالیت‌ها تاسیس می‌شوند اما، متمرکز شدن قدرت دست این سازما‌ن‌ها به آن‌ها قدرت اعمال نظر در فرآیند‌های تصمیم‌گیری را می‌دهد. هیچ شخص یا سازمانی کنترل اتریوم را بر عهده ندارد. غیرمتمرکز بودن شبکه اتریوم، امکان سانسور اطلاعات یا جلوگیری از فعالیت کاربران در این شبکه را از هر شخص یا نهادی سلب می‌کند. همانطور که در بخش اتریوم چیست گفته شد این ویژگی مربوط به اکثر بلاک چین‌های غیرمتمرکز و جزو ویژگی‌های اساسی آن‌ها است.ص

توسعه دائمی

اتریوم پلتفرمی است که در آن اپلیکیشن‌ها به طور مداوم می‌توانند توسعه پیدا کنند و با توجه به این‌که فضا رقابتی است همواره می‌توان نسخه بهتری از خدمات را از این شبکه انتظار داشت. وجود پروژه‌های مختلف در کاربردهای یکسان همین مساله را نشان می‌دهد که هر کدام از آن‌ها به دنبال بهبود شرایط فعالیت کاربران هستند.

قرارداد هوشمند اتریوم چیست ؟

قرارداد هوشمند همان‌طور که در بخش اتریوم چیست گفته شد، یک قرارداد دیجیتال است که مفاد آن به صورت کد در بلاک چین نوشته شده است. اگر شرایط ذکر شده در این قراردادها فراهم شود، قرارداد خود به خود اجرا می‌شود. به واسطه وجود قراردادهای هوشمند، اتریوم توانایی ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و حذف واسطه‌ها را از بسیاری از فعالیت‌ها دارد.  هر گره در شبکه اتریوم یک نسخه از قرارداد هوشمند و تراکنش‌ها را دارد. هر بار کاربری اقدامی در شبکه انجام می‌دهد – چه تراکنش به صورت مستقیم در شبکه انجام شود چه در قراردادهای هوشمند – باید تمام نودهای شبکه آن را تایید کنند تا تراکنش در شبکه ثبت شود.

ایده قراردادهای هوشمند به قبل از ایجاد ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاک چین برمی‌گردد. «نیک زابو» (Nick Szabo) دانشمند معروف حوزه رمزنگاری، در سال 1990 قرارداد هوشمند را به عنوان مجموعه‌ای از شرایط برای پروتکل‌های اعتماد بین افراد تعریف می‌کند که به صورت دیجیتال مشخص شده‌اند. به نظر زابو، قرارداد به این دلیل هوشمند است که تمامی شرایط در آن مشخص است و در زمان محیا شدن شرایط اقدامات تعیین شده در قرارداد به صورت خودکار انجام می‌شود و انتقال دارایی‌ها در داخل شبکه انجام می‌شود. توسعه بلاک چین اتریوم باعث اجرایی شدن این ایده شده است